DOMENICA - Τεύχος 4

Διαβάστε σήμερα στο «Domenica»: ένα αφιέρωμα για τα όσα διαδραματίζονται στην Ελλάδα. Τα λουκέτα, οι απολύσεις και γιατί τα ΜΜΕ σύσσωμα πιστεύουν στο «ο θάνατος η ζωή μου»… ένα οδοιπορικό στους κλάδους, στις ανησυχίες, στα νούμερα. Γιατί το ΕΣΡ ζει στον κόσμο του και ποια τα σχέδια της κυβέρνησης για τον περιορισμό των πιο δυσοίωνων  σεναρίων. Το «Domenica» κοιτά εκ των έσω. Χωρίς σάλτσες, σε απλή γλώσσα… αυτό συμβαίνει σήμερα στα ΜΜΕ της χώρας μας. Το «Domenica» και αυτή την Κυριακή χωρίς μανταλάκι, μόνο στο tvnea!

Διαβάστε τα θέματα του Domenica και επιμέλειας Mr.Sandman εδώ…

MEDIA-ΚΡΙΣΗ:  Ώρα μηδέν για τα Ελληνικά ΜΜΕ

Απροετοίμαστα φαίνονται τα κανάλια, οι εφημερίδες και τα ραδιόφωνα από την διαφημιστική κρίση και παρά το γεγονός ότι τα προμηνύματα υπήρχαν, κανείς δεν είχε πραγματικά ιδέα για το πώς και που πρέπει να κινηθεί. Αποτέλεσμα? Η βιομηχανία του Τύπου σε πλήρη αμηχανία,  προσπαθεί απεγνωσμένα και βάρβαρα να βρει λύσεις… κατόπιν εορτής.

Σαν κεραυνός λοιπόν, κατέφτασε η πληροφορία πως οι διευθυντές του Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη (ΔΟΛ) ετοιμάζουν την αναστολή του καθημερινού «Βήματος». Στην αρχή όλα έδειχναν πως οι εργαζόμενοι θα διατηρούσαν τις θέσεις τους και απλώς θα μετακινούνταν στο Κυριακάτικο ή στην διαδικτυακή πύλη της εφημερίδας. Η απόλυση καρφώθηκε στην πλάτη είκοσι δημοσιογράφων με τον πιο βάρβαρο τρόπο και κατόπιν συμμετοχής τους στην έκδοση που πολλοί από εμάς θα βρούμε σήμερα Κυριακή στα περίπτερα. Μόνο που το «ΒΗΜΑ» δεν είναι μόνο του... Οι διαφημιζόμενοι αρνούνται να διαφημιστούν σε ένα μέσω που παρουσιάζει κάμψη στις πωλήσεις, αρνούνται να επενδύσουν χρήματα σε ένα μέσω που στην Ελλάδα υπάρχει σε αφθονία, αλλά που τελικά δεν διαβάζεται ούτε από το 10% του συνολικού πληθυσμού. Οι κρατικές διαφημίσεις -μία από τις βασικότερες πηγές εσόδων- έχουν συρρικνωθεί λόγω της ύφεσης και του μνημονίου. Το αναγνωστικό κοινό μη-διατεθειμένο να δώσει χρήματα για πληροφορίες που παρέχει η τηλεόραση ή το διαδίκτυο σε συντομότερους χρόνους και με πιο κατανοητούς τρόπους, βλέπει τις εφημερίδες ως βιντεοκλαμπ ή δυνατότητα συλλογής CD ή και βιβλίων. Τα δικαιώματα των οποίων εκτινάσσονται μέρα με την ημέρα, αφού γίνεται κατανοητό πως «χωρίς αυτά… δεν υπάρχει παράδεισος». Τρανταχτό και πρόσφατο παράδειγμα υπήρξε η εφημερίδα «Απογευματινή» που ανέστειλε την κυκλοφορία της, κήρυξε πτώχευση και άφησε απλήρωτους όλους τους εργαζομένους. Σύμφωνα με την αγορά, οι εφημερίδες παρουσιάζουν πτώση στον διαφημιστικό τζίρο σε σχέση με το 2004 κατά 65%, ενώ σε σχέση με πέρσι η διαφορά είναι 20%! Τα επόμενα δύο χρόνια, σύμφωνα με εκτιμήσεις θα είναι ιδιαίτερα καθοριστικά για την εξέλιξη των πραγμάτων στον χώρο των εφημερίδων. Μάλιστα ξένοι μελετητές εκτιμούν πως ο χώρος των εφημερίδων θα έχει αλλάξει στην Ελλάδα ριζικά.

Χειρότερα δείχνουν τα πράγματα στο ραδιόφωνο. Εδώ η πτώση έχει προκαλέσει πονοκέφαλο, αφού ξεπερνά περίπου το 30% σε σχέση με πέρσι. Οι ραδιοφωνικοί σταθμοί προχωρούν σε επανατοποθέτηση του προφίλ τους, αλλάζουν όνομα και ιδιοκτήτες ή περιορίζουν την ενημέρωση, δίνοντας βήμα στους ακροατές… θέλοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο –κυρίως- να κεντρίσουν το ενδιαφέρον τους. Τα ραδιόφωνα και πάλι δείχνουν απροετοίμαστα! Στρέφονται σε φθηνό μουσικό περιεχόμενο, καταργούν πολλές φορές ακόμη και τον εκφωνητή… την ίδια ώρα που για τον καθένα μας είναι πολύ εύκολο να φορτώσει την αγαπημένη του μουσική –χωρίς διαφημίσεις- στο iPod ή κινητό του τηλέφωνο. Η κατάσταση που επικρατεί φαίνεται ξεκάθαρα στο παράδειγμα του ΣΚΑΪ που ενώ είναι πρώτος στις μετρήσεις,  προέβη σε μειώσεις μισθών και (τραγικές) αναπροσαρμογές στις εργασιακές σχέσεις των εργαζομένων.  

Στην τηλεόραση τώρα, αρκετοί θεωρούν πως η έλευση της DIGEA θα φέρει αλλαγές. Τα κανάλια θα πρέπει να προσαρμόσουν τον εξοπλισμό μετάδοσης τους, θα χρειαστούν επενδύσεις. Χρήματα που σήμερα δεν υπάρχουν. Τα κανάλια αγωνιούν με τα μεγάλα κενά στις διαφημιστικές καταχωρήσεις. Τεχνικοί και δημοσιογράφοι στην κυριότητα τους παλεύουν όχι μόνο με την διατήρηση της θέσης εργασίας τους, αλλά κυρίως με την ανταμοιβή των δεδουλευμένων τους. Υπερωρίες εντατικές, αλλά απλήρωτες. Κανάλια που δυσκολεύονται να βρουν έσοδα, κυρίως επειδή οι διαφημιστικές εταιρίες λόγω της περιορισμένης αγοραστικής δύναμης, αδυνατούν να βρουν εταιρίες και προϊόντα που επιθυμούν να ανεβάσουν τις ήδη πεσμένες πωλήσεις τους. Αποτέλεσμα? Σειρές και εκπομπές μικραίνουν τα διαφημιστικά τους διαλείμματα και προβάλλουν κοινωνικές διαφημίσεις. Η ενημέρωση –ακριβή, αδιάφορη ή μη-εμπορική- πετσοκόβεται, περιορίζεται, παραλείπεται. Τα δελτία ειδήσεων με βίντεο και ρεπορτάζ γυρίζονται πλέον εξ ολοκλήρου σε στούντιο με παράθυρα και σχολιασμούς. Δημοσιογράφοι, ηχολήπτες και τεχνικοί δεν χρειάζονται, απολύονται με συνοπτικές διαδικασίες. Άλλος το κάνει με την εφεύρεση της εθελούσιας εξόδου, άλλος με την αποστολή της απόλυσης μέσω γραπτού μηνύματος στο κινητό. Η ελληνική μυθοπλασία ανύπαρκτη και κυρίως –αιφνιδιασμένη- από τις εξελίξεις. Στα τελευταία δέκα χρόνια τα κασέ των συντελεστών εκτινάχθηκαν, το κόστος παραγωγής σχεδόν τετραπλασιάστηκε, οι σειρές συνέχιζαν το τροπάριο με τα 25 επεισόδια ανά κύκλο και τα κανάλια κοιτούσα ευχαριστημένα.  Σήμερα τα χαρακτηρίζουν ως υπερβολές και στρέφονται στην γείτονα χώρα, σε ξένους σεναριογράφους ή σε real life εκπομπές. Η πτώση του τζίρου είναι σημαντική και σοκαριστική. Μετά από την ακμή της διαφήμισης στην τηλεόραση, σήμερα βιώνουμε την απόλυτη παρακμή. Σε επίπεδα του 1992 λέγεται ότι έχουν φτάσει πλέον οι τιμές διαφήμισης! Σε περιόδους δηλαδή όπου έπαιζαν «Οι τρεις Χάριτες» στην τηλεόραση. Κοντά στο κλίμα έχει μείνει και το ΕΣΡ που βλέπει την τηλεόραση αποστασιοποιημένα, με νόμους και διατάξεις παλαιότερων δεκαετιών και με αποφάσεις που προκαλούν το κοινό αίσθημα (βλ. Μπόμπ ο Σφουγγαράκης).

Στον χώρο της ψυχαγωγίας στην τηλεόραση, η λύση θα είναι απλή και δοκιμασμένη. Όποιος θα θέλει μελλοντικά λ.χ. τις HD μεταδόσεις θα κληθεί να τις πληρώνει. Άλλωστε οι συνδρομητικές υπηρεσίες δεν αποκλείονται, κυρίως εάν η κρίση στην διαφήμιση συνεχιστεί μέχρι το 2012. Η έλευση της DIGEA απλοποιεί την κατάσταση, αφού όλοι θα έχουν εξοικειωθεί με τον αποκωδικοποιητή που θα έχουν πια στο σπίτι τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα: Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν πως η NOVA το περασμένο τρίμηνο πέτυχε αύξηση στους συνδρομητές, παρά την κακή οικονομική κατάσταση των ελληνικών νοικοκυριών και τα ιδιαίτερα αρνητικά δημοσιεύματα για την κάκιστη ποιότητα του δέκτη τους. Επίσης δεν είναι κοινό μυστικό πως ξένα τηλεοπτικά δίκτυα έχουν εκφράσει την επιθυμία να λανσάρουν τα θεματικά τους –κυρίως κανάλια- επί πληρωμής στο ελληνικό κοινό για απευθείας ροή εσόδων.

«Ο θάνατος σου η ζωή μου»

Κυνικό και απάνθρωπο, αλλά τόσο πραγματικό! Εφημερίδες, κανάλια, ραδιόφωνα περιμένουν τον θάνατο του άλλου, προκειμένου να αναπροσαρμοστεί η πίτα και το κομμάτι εσόδων να μεγαλώσει. Δεν είναι κοινό μυστικό πως πληθώρα καναλιών βλέπει το «τέλος του ALTER» ως μία ανάσα και ταυτόχρονα ως ντόμινο. Η έξοδος της ΕΡΤ από την διαφημιστική αγορά –αρχικά στην υψηλή ζώνη- είναι το πρώτο βοήθημα της κυβέρνησης προκειμένου τα ιδιωτικά κανάλια να ανασάνουν από το διαφημιστικό αδιέξοδο. Η έξοδος θα σημάνει αυτομάτως μείωση των εσόδων για την ΕΡΤ που και πάλι θα αναζητήσει περικοπές… σε ανθρώπινο δυναμικό. Το άλλο βοήθημα θα είναι η χαλάρωση των ιδιοκτησιακών περιορισμών που θέτει σήμερα το κράτος. Προκειμένου να επιβιώσουν θα συνυπάρξουν κάτω από μία ομπρέλα ενός ομίλου λ.χ..!

Γίνεται κατανοητό: Η οικονομική κρίση σαρώνει τα πάντα στο πέρασμα της, κυρίως στον χώρο του Τύπου γίνεται αντιληπτή η αμηχανία και οι σπασμωδικές κινήσεις που σε βάθος χρόνου θα προβούν σίγουρα μοιραίες.

Την επόμενη εβδομάδα το «Domenica» επανέρχεται με ειδήσεις από την Γηραιά Ήπειρο.